Thursday, March 24, 2011

Υπέροχες μέρες μπροστά μας: Βιογραφία του Ούλοφ Πάλμε & Είναι ο Σουηδός άνθρωπος;


Ήμουν, θυμάμαι, στο δημοτικό σχολείο ακόμη όταν μας είπαν μια μέρα να πάμε στα σπίτια μας. Τα σχολεία έκλεισαν σε όλη την Ελλάδα επειδή είχε δολοφονηθεί ο πρόεδρος Τζ. Φ. Κέννεντυ. Η Ελλάδα ήθελε να τιμήσει έτσι τον μεγάλο αμερικανό πολιτικό.
Το 1986, δολοφονήθηκε ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ούλοφ Πάλμε, “το περιστέρι της Ειρήνης». Δεν θυμάμαι να έγινε κάτι ανάλογο τότε όπως με τη δολοφονία του Κέννεντυ.
Ο Πάλμε, ο άνθρωπος που ώθησε και παγίωσε όσο κανείς άλλος το κοινωνικό κράτος, καθιστώντας μια μικρή γωνιά του παγκόσμιου χάρτη ξακουστή σε όλη την υφήλιο δεν θεωρήθηκε τόσο σημαντικό πρόσωπο όσο ο Κέννεντυ. Βέβαια, οι εξηγήσεις είναι πολλές. Η χώρα μας, είτε το θέλουμε είτε όχι, σερνόταν πάντα πίσω από τους Αμερικανούς. Η χώρα πρότυπο του κόσμου, η Σουηδία, διατηρεί ακόμη και σήμερα ένα κοινωνικό κράτος, κουτσουρεμένο από τις δεξιές κυβερνήσεις που προσπάθησαν να το ρημάξουν και έσπασαν αρκετές φορές τα μούτρα τους στη λαϊκή αντίδραση, αλλά και από μια Σοσιαλδημοκρατία που δεν έχει πλέον να επιδείξει κανένα φωτισμένο στέλεχος, άντρα ή γυναίκα. Αυτό που λέω είναι πως όπως και να ’χουν τα πράγματα, η απόσταση που έχει διανύσει η χώρα αυτή στο θέμα του κοινωνικού κράτους, ή folkhem, όπως το ονομάζουν, παραμένει η ίδια ακόμη και σήμερα, τη στιγμή που υπάρχει γενικότερα μια έκπτωση αξιών, κυρίως παλαιότερων, μια που νέες δεν γεννιόνται πια.
Όλα αυτά γράφονται για να εντοπίσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίον η Ελλάδα απαξίωνε τότε τη Σουηδία (που για τους περισσότερους εξ ημών ήταν η χώρα του ελεύθερου σεξ, τρομάρα μας) δεν έχει αλλάξει ούτε σήμερα πολύ. Κι αν λέγονται και γράφονται ένα σωρό πράγματα για τη Σουηδία, κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς πώς συντελέστηκε αυτό το κοινωνικό πολιτικό θαύμα στη Σουηδία, γιατί συντελέστηκε, τι ρόλο έπαιξε ο λαός, ο πολιτισμός, η πολιτική και γενικότερα αυτό το concept που ονομάζεται ακόμη και σήμερα Σουηδία. Και αυτό το λέω διότι πρόσφατα ολοκλήρωσα την ανάγνωση της βιογραφίας του Πάλμε, δοσμένης με επιστημονική ακρίβεια και σοβαρότητα από τον Χένρικ Μπέργγκρεν με τον τίτλο Υπέροχες μέρες μπροστά μας: μια βιογραφία για τον Ούλοφ Πάλμε. Ένα τεράστιο έργο 714 σελίδων. Γι’ αυτή τη δουλειά θα μιλήσω σε επόμενη ανάρτηση. Να σημειώσω πάντως ότι ο Μπέργγκρεν πήρε πρόσφατα το βραβείο Άξελ Χιρς της Σουηδικής Ακαδημίας για το έργο του αυτό.
Ο Μπέργγκρεν ωστόσο, μαζί με τον Λαρς Τρέγκορντ, συνέγραψαν το υπέροχο βιβλίο Είναι ο Σουηδός άνθρωπος; Κοινότητα και ανεξαρτησία στη σύγχρονη Σουηδία (ειρήσθω εν παρόδω ότι το βιβλίο αυτό (456 σελίδες) έχει μεταφραστεί από τον γράφοντα στα ελληνικά και ακόμη δεν έχει δεήσει κανένας εκδοτικός οίκος να το εκδώσει), όπου περιγράφεται με ιστορική ακρίβεια και πολιτική διαύγεια γιατί η Σουηδία έγινε η χώρα που έγινε.
Και τα δύο αυτά έργα δεν μπόρεσαν να βρουν τον δρόμο τους για τη βιβλιοθήκη του έλληνα αναγνώστη, διότι η πολιτική των εκδοτών είναι σήμερα, δήθεν με την κρίση ως πρόσχημα, να εκδίδουν κακομεταφρασμένα μυθιστορήματα, αστυνομικά, αισθηματικά και λοιπά, κυρίως από τα αγγλικά (ακόμη και μη αγγλικά έργα μεταφράζονται από την αγγλική μετάφραση και όχι από τη γλώσσα του πρωτοτύπου), τα οποία έπρεπε να πωλούνται σε τιμές ΒΙΠΕΡ, ενώ πωλούνται σε τιμές που ξεπερνούν τα 17 και 20 ευρώ.
Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι η βιογραφία του Πάλμε στα σουηδικά (714 σελίδες, επαναλαμβάνω) πωλείται 16-17 ευρώ, δεμένη, χοντρό εξώφυλλο. Το Είναι ο Σουηδός άνθρωπος πουλιέται 4,1 ευρώ πόκετ και δεμένο 14-15 ευρώ.
Αυτά τα ολίγα για την τύχη ορισμένων βιβλίων στον ελληνικό εκδοτικό ορίζοντα.

No comments: