Κάποιοι θεωρούν το ποσοστό αυτό ως απογοητευμένους πελάτες των πολιτικών. Ανθρώπους που συνειδητοποιούν ξαφνικά ότι οι πελατειακές σχέσεις είχαν καταληκτική ημερομηνία. Αν είναι έτσι, καλά πάμε, θα έλεγα. Διότι τι ακριβώς προσφέρουν κάτι τέτοιοι πολίτες σε μια δημοκρατία; Ρητορικό το ερώτημα και δεν θέλει απάντηση. Πάντως είναι κι αυτή μια θεωρία η οποία μήτε επαληθεύεται μήτε διαψεύδεται. Αλλά πάλι τίθεται το ερώτημα: μόνον αυτοί έκαναν αποχή;
Βουλευτής της Αριστεράς είπε το εξής βαθυστόχαστο: εδώ πρόκειται είτε για αποχή του βλάκα ή για αποχή του πολύ έξυπνου. Θυμίζει λίγο το παιχνίδι της κολοκυθιάς η θυμοσοφία του.
Τα βήματα που γίνονται γενικώς στον κόσμο είναι βήματα εφεκτικότητας, βήματα μιας δυσκοίλιας προόδου που μόνο πρόοδος δεν είναι. Ένας έγχρωμος για πρόεδρος στις ΗΠΑ, μια γυναίκα στη Γερμανία, ένας άχρωμος, άοσμος και άχρηστος πρόεδρος στην ΕΕ, ένας επαναστάτης με ή χωρίς εισαγωγικά κάπου στη Νότια Αμερική, ένας πρωθυπουργός με σκανδιναβικά οράματα και, έστω, με καλές προθέσεις, στην Ελλάδα, δεν είναι αυτό που οι απέχοντες ζητούν, θέλουν, ονειρεύονται ή ψηλαφούν ως λύση σε όλο τον κόσμο. Είναι η διακαής επιθυμία για μια νέα αντιμετώπιση των πραγμάτων, είναι η επιθυμία να δείξουν τον θυμό τους, είναι η λαχτάρα να δώσουν διέξοδο στα τεχνητά αδιέξοδα που εντέχνως κρύβονται πίσω από δήθεν αδυνατότητες. Μόνο που οι αδυνατότητες υπάρχουν συνήθως μόνο στα λόγια. Διότι αν δεν δοκιμαστεί κάτι δεν μπορεί να το χαρακτηριστεί αδύνατο. Γιατί αν το πάμε έτσι τότε δεν κάνουμε τίποτα περισσότερο από το να επωμιζόμαστε τον ρόλο του παντογνώστη και του προφήτη και στην περίπτωση που αυτός ο ρόλος είναι πραγματικός δεν θα μιλούσαμε για πρόβλημα. Αλλά ο ρόλος του προφήτη παραμένει ρόλος τσαρλατάνου και εκμαυλιστή κάποιων μονόχρωμων μαζών που παρά τα χρώματα τα οποία επιλέγουν να φορούν, διακρίνονται αποκλειστικά από μια γκριζάδα ιδεών και πράξεων. Όλα τα ίδια και στην επόμενη στροφή πάλι τα ίδια.
Είναι λοιπόν οι απέχοντες αδιάφοροι; Σίγουρα, ένα ποσοστό. Πόσο είναι; Μα αυτό είναι εύκολο να το δει κανείς. Μια ματιά σε προηγούμενες καταστάσεις δείχνει λίγο πολύ το ποσοστό τους. Το σίγουρο είναι ότι υπάρχουν κι άλλοι. Πού θα τους κατατάξουμε αυτούς; Σίγουρα όχι στους αδιάφορους, στους μπιγκμπραδερίστες, κ.τ.τ. Απομένει τι;
Απομένει εκείνο το κομμάτι, μεγάλο οπωσδήποτε, των ατόμων που είναι ενοχλημένοι για την αδιαφορία των πολιτικών μπροστά στα προβλήματα του κόσμου. Ας υποθέσουμε ότι είσαι άνεργος —που στις μέρες μας δεν είναι απλώς υπόθεση, αλλά οδυνηρή πραγματικότητα— ή είχες μείνει άνεργος κάποιους μήνες και τώρα τρέχεις με κάτι δουλειές κοψοχρονιά να μπαλώσεις τρύπες που δεν μπαλώνονται επειδή δεν είναι τρύπες αλλά χάσματα απέραντα στην οικονομία σου. Πληρώνεις συνεχώς και έρχεται πανωπροίκι η περαίωση. Καλείσαι να πληρώσεις κάτι που δεν το οφείλεις —κι αυτό ισχύει για πολλούς— με αποτέλεσμα να μην μπορείς να πληρώσεις όσα οφείλεις. Αυτό είναι η μια πλευρά, μία από τις πολλές σοβαρές πλευρές του προβλήματος. Και βλέπεις γύρω σου τον ορυμαγδό, το συνονθύλευμα πολιτικής και πολιτικών να ουρλιάζουν και μην καταλαβαίνεις τίποτα από όσα λένε. Κλείνεις τ’ αφτιά σου και σκέφτεσαι, σχεδόν σαν φοβισμένο, κατατρομαγμένο παιδάκι: Μα εγώ θέλω μόνο να ψηφίσω για την πόλη μου και να καταλάβω πώς θα λειτουργήσει η περιφέρειά μου.
Όχι! Δεν καλείσαι να κάνεις αυτό. Πρέπει να ψηφίσεις για το μνημόνιο, αν είσαι υπέρ ή κατά, λες και πάμε για δημοψήφισμα για το μνημόνιο.
Ρωτάω εγώ τώρα: οι απέχοντες, αυτή η τεράστια μάζα ανθρώπων που έχει σκεφτεί και ζήσει όλα τα παραπάνω από πού ώς πού είναι αδιάφοροι, χαβαλέδες ή μπιγκμπραδερίστες και πάει λέγοντας; Είναι συγκεκριμένο το ποσοστό εκείνων που ανήκουν στους παραπάνω και είναι μικρό.
Μια σύγκριση εκλογικών εποχών και αποχών θα σας πείσει.
Δεν αυξήθηκαν οι αδιάφοροι πολίτες, οι αδιάφοροι πολιτικοί αυξήθηκαν, και οι ενδιαφερόμενοι πολίτες απάντησαν διά της μη ψήφου, διά της αποχής.
Αλλά τι λύσεις υπάρχουν; Το σημείωμα αυτό δεν επιτρέπει να επεκταθώ πολύ σε αυτό. Επιγραμματικά θα πω δυο πράγματα και θα επανέλθω σε άλλο σημείωμα. Η απλή αναλογική —ναι, η πάγια θέση του ΚΚΕ και άλλων κομμάτων της Αριστεράς— είναι μια λύση. Πάμε και λίγο πιο μακριά; Η λίστα προσώπων, προσωπικοτήτων ή όπως αλλιώς θέλετε. Όχι κομματικές λίστες. Έτσι κάνουμε ένα βήμα προς βαθύτερες έννοιες δημοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είπε ο Μπουτάρης μετά τις εκλογές: «Στόχος μου ήταν να πάρω ό,τι καλύτερο είχαν να προσφέρουν τα κόμματα και με αυτά τα πρόσωπα να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ». Σοφά λόγια και ακόμη σοφότερη η πράξη του.
ΥΓ Ο υπογράφων ψήφισε για την πόλη του και για την περιφέρειά του, όπως ένιωθε ότι είχε υποχρέωση απέναντι στην —έστω κουρελιάρα— Δημοκρατία.
